شیر توپی چیست؟
شیر توپی یا بال ولو (Ball Valve) یکی از انواع شیرآلات صنعتی است که برای قطع و وصل کردن جریان سیال در خطوط انتقال به کار می‌رود. این شیر از یک توپ کروی شکل ساخته شده که دارای یک سوراخ است و جریان سیال از این سوراخ عبور می‌کند. با چرخش 90 درجه‌ای توپ، مسیر جریان باز یا بسته می‌شود.
شیر توپی چگونه کار می‌کند؟
عملکرد شیر توپی به این صورت است که با چرخاندن اهرم یا فرمانی که بر روی شفت قرار گرفته، توپ داخل شیر چرخیده و مسیر جریان سیال را باز یا بسته می‌کند. این شیرها می‌توانند به صورت دستی، گیربکسی یا پنوماتیک عمل کنند.
کاربردهای شیر توپی
شیر توپی در صنایع مختلفی کاربرد دارد، از جمله:
• صنایع نفت و گاز: برای کنترل جریان سیالات مختلف در خطوط انتقال.
• صنایع پتروشیمی: برای کنترل جریان مواد شیمیایی.
• صنایع دارویی و غذایی: به دلیل مقاومت بالا در برابر خورندگی و زنگ زدگی.
• سیستم‌های پایپینگ آب و فاضلاب: برای کنترل جریان آب و فاضلاب.
• صنایع کشتیرانی: به دلیل تحمل دما و فشار بالا.
مزیت‌های استفاده از شیر توپی
• آب‌بندی قوی: نداشتن نشتی در این نوع شیرها.
• مقاومت بالا: در برابر خورندگی و زنگ زدگی.
• تحمل دما و فشار بالا: مناسب برای شرایط سخت صنعتی.
• عملکرد سریع: باز و بسته شدن سریع با چرخش 90 درجه‌ای.
انواع شیر توپی
• شیر توپی دو تکه: شیر توپی دو تکه از دو قسمت مجزا تشکیل شده است که به هم پیچ و مهره می‌شوند. این طراحی امکان تمیز کردن و سرویس آسان‌تر را فراهم می‌کند. در این نوع شیر، برای دسترسی به توپ و نشیمنگاه‌ها، باید شیر به طور کامل از خط لوله جدا شود. این نوع شیرها معمولاً برای کاربردهایی که نیاز به تعمیر و نگهداری مکرر دارند، مناسب هستند.
• شیر توپی سه تکه: شیر توپی سه تکه از سه قسمت تشکیل شده است: دو کلاهک انتهایی و یک بدنه مرکزی. این طراحی امکان جداسازی بخش مرکزی شیر برای تعمیر و نگهداری را بدون نیاز به جدا کردن شیر از خط لوله فراهم می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که تعمیر و نگهداری این نوع شیرها بسیار ساده‌تر و سریع‌تر باشد. شیرهای توپی سه تکه معمولاً در کاربردهایی که نیاز به تعمیر و نگهداری مکرر و سریع دارند، استفاده می‌شوند.
قیمت شیر توپی
قیمت شیر توپی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
• جنس مواد: شیرهای ساخته شده از استیل ضد زنگ، برنج، یا PVC قیمت‌های متفاوتی دارند.
• اندازه: اندازه شیر توپی بر اساس قطر لوله و میزان جریان مورد نیاز تعیین می‌شود.
• درجه بندی فشار: شیرهای توپی برای محدوده‌های خاصی از فشار درجه بندی می‌شوند.
• اتصالات انتهایی: نوع اتصالات انتهایی مانند رزوه، جوشی یا فلنجی نیز بر قیمت تأثیر می‌گذارد.
خرید شیر توپی به چه کسانی توصیه می‌شود؟
شیر توپی برای کسانی که نیاز به کنترل دقیق و سریع جریان سیالات دارند، مناسب است. این شیرها به دلیل مقاومت بالا در برابر خورندگی و زنگ زدگی، برای صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، دارویی و غذایی بسیار مناسب هستند.
نکات مهم در هنگام خرید شیر توپی
• جنس مواد: بسته به نوع سیال یا گاز مورد استفاده، جنس مناسب را انتخاب کنید.
• اندازه: اندازه شیر باید با ابعاد لوله سازگار باشد.
• درجه بندی فشار: مطمئن شوید که شیر انتخابی قادر به تحمل فشار مورد نظر است.
• اتصالات انتهایی: اتصالی را که با سیستم شما سازگار است و اتصال ایمن و بدون نشتی را فراهم می‌کند، انتخاب کنید